The International symposium was held in 20-21 April in Senda, at the Tohoku University, which is the third among Japanese universities with its importance. The symposium theme was "the new evaluations of the history”. The conference took place in the "Centre of study of the northern-eastern Asia” (CNES) at Tohoku University. The conference put together representatives from Azerbaijan, the Middle East, Mongolia and from so-called Sakha Republic (Iakutia, the Russian Federation).
Georgia was presented by me already for the second time The purpose of the symposium was a re-evaluation of soviet historiography appraisals and methodology. This was the main task of the symposium and all representatives tried to show it with the concrete material and by an example of their own countries. My report was about the 1924-year rebellion and its evaluation in the soviet and post-soviet historiography. I presented this report in English, which was interpreted simultaneously into the Japanese language. After a short historical introduction (reporters had 15 minutes, a translator also had 15 min.), I admitted that this theme started to avoid the soviet stereotypes only in 90-s of XX century. Several works were published on this theme and at the same time, archives of the soviet Security Committee, which were closed before, became accessible and works about this issue started to publish. Should be noted significant works of N. Kirtadze (Kutaisi, 1996; Tbilisi, 1999.) Later, the 1924 rebellion was researched by G. Tsitsishvili, Al. Daushvili, K. Tsenguashvili, D. Shvelidze and others. Some interesting documents on this issue were published by G. Gelashvili (Tbilisi, 2000) and O. Janelidze (Tbilisi, 1999). I noted at the symposium that in spite of serious changes, several issues are not studied properly yet. The 1924-year rebellion is not researched completely; no one has compared the rebellion to the similar incidents in Georgia or internationally by the new methodology. Besides, while evaluating this incident, in post-soviet historiography one can observe wrong and often, not national appraisals (for example, the rebellion was inspired by the Soviet security organs from the beginning and also heads of rebellion should not be radicals and think about compromises (?!) and so on.). It was underlined in the report that 1924-year rebellion needs further research, analyzes and re-evaluation of old and wrong appraisals. At the summing meeting of the symposium the Japanese side asked, how is the relation of an each post-soviet country to Russia and what they await. My response was that Georgia has significant but unfortunately, negative experience in this case. From the example of our country, can be concluded that Russia (Monarchic, Soviet and Post-soviet) never took responsibility to defend signed international agreements and on they contrary, it was used as the platform for the further aggression. These my appraisals were accepted without any comment from the Japanese side, but nobody expressed opposite opinions also.
With words of the international meeting organizers, a symposium was a success and the Centre of study of the northern-eastern Asia at Tohoku University will continue its collaboration with colleagues in future too. I also want to note with gratitude that all expanses: flight from Georgia to Sendai and my one-week stay there, were covered by the Japanese side. Hosts tried their best to show me Sendai, resort place Macushima and Tokyo. I suppose that relation between our countries will get more intensive and close in future.
A card of the symposium participation.
The director of LEPL Iv. Javakhishvili History and Ethnology Institute, The full Professor of Tbilisi State University, The Humanitarian Sciences faculty , the History direction Vazha Kiknadze.
საერთაშორისო სიმპოზიუმი ჩატარდა 20-21 თებერვალს იაპონიის მნიშვნელობით მესამე, ტოჰოკუს უნივერსიტეტში, ქ. სენდაში. სიმპოზიუმის თემა იყო "ისტორიის ახალი შეფასებები". კონფერენცია ჩაატარა ტოჰოკუს უნივერსიტეტთან არსებულმა "ჩრდილო-აღმოსავლეთ აზიის შესწავლის ცენტრმა" (CNES). მასში მონაწილეობა მიიღო აზერბაიჯანის, შუა აზიის, მონღოლეთის, ე. წ. სოხას რესპუბლიკის (იაკუტია, რუსეთის ფედერაცია) წარმომადგენლებმა.
საქართველოს, უკვე მეორედ, მე წარმოვადგენდი. სიმპოზიუმის მიზანი იყო საბჭოთა ისტორიოგრაფიის შეფასებებისა და მეთოდოლოგიის გადაფასება. ეს საკითხი ძირითადი იყო სიმპოზიუმზე და ყველა მომხსენებელმა, კონკრეტული მასალით სცადა მისი დასაბუთება საკუთარი ქვეყნის მაგალითზე. ჩემი მოხსენება შეეხებოდა 1924 წლის აჯანყებას და მის შეფასებას საბჭოთა და პოსტსაბჭოთა ისტორიოგრაფიაში. მოხსენება ინგლისურად წარვადგინე, მაგრამ ის სინქრონულად ითარგმნებოდა იაპონურ ენაზე. მოკლე ისტორიული ექსკურსის შემდეგ (მომხსენებელს ეძლეოდა 15 წუთი, იაპონურ ენაზე მთარგმნელს ასევე 15 წუთი), მე აღვნიშნე, რომ საბჭოთა შაბლონებისგან გათავისუფლება ამ საკითხთან დაკავშირებით, მხოლოდ XX ს-ის 90-იანი წლებიდან დაიწყო. გამოქვეყნდა რამდენიმე პუბლიცისტური ნაშრომი. ამავე დროს, დაიწყო მანამადე დახურული უშიშროების არქივების შესწავლა და ამ საკითხთან დაკავშირებული მასალების პუბლიკაცია. ამ მხრივ, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ნ. კირთაძის შრომები (ქუთაისი, 1996; თბილისი, 1999). შემდგომ პერიოდში ამ საკითხს იკვლევდნენ: გ. ციციშვილი, ალ. დაუშვილი, კ. წენგუაშვილი, დ. შველიძე და სხვები. საინტერესო დოკუმენტები ამ სკითხის შესახებ გამოაქვეყნეს: გ. გელაშვილმა (თბილისი, 2000) და ო. ჯანელიძემ (თბილისი, 1999). სიმპოზიუმზე აღვნიშნე, რომ მიუხედავად იმ ძირეული ცვლილებებისა, რაც ამ საკითხთან დაკავშირებით საქართველოში განხორციელდა, რამდენიმე საკითხი მაინც გადაუჭრელი დარჩა. 1924 წლის აჯანყება არ არის შესწავლილი. ახალი მეთოდოლოგიის საფუძველზე არ მომხდარა მისი შედარება სხვა მსგავს მოვლენებთან საქართველოში თუ მის საზღვრებს გარეთ. ამასთანავე, ამ მოვლენის შეფასებისას პოსტსაბჭოთა ისტორიოგრაფიაში თავი იჩინა არასწორმა და ხშირად, პირდაპირ ანტიეროვნულმა შეფსებებმა (მაგალითად, რომ აჯანყება თავიდან ბოლომდე საბჭოთა უშიშროების ორგანოების მიერ იყო ინსპირირებული; ან კიდევ, აჯანყების მეთაურები რადიკალები კი არ უნდა ყოფილიყვნენ, არამედ კომპრომისებზე ეფიქრათ (?!) და ა. შ.). მოხსენებაში აღნიშნული იყო, რომ ამ საკითხების შემდგომი კვლევა, მოძველებული და მცდარი დებულებების გადაფასება ჯერ კიდევ მომავლის საქმეა. სიმპოზიუმის შემაჯამებელ სხდომაზე იაპონური მხარის მიერ დაისვა ასეთი კითხვა: როგორია თვითეული პოსტსაბჭოთა ქვეყნის დამოკიდებულება რუსეთთან და რას ელით მომავალში ამ მიმართულებით. ამ კითხვაზე ჩემს მიერ პირდაპირ იქნა გაცემული პასუხი, რომ საქართველოს გამოცდილება ამ მხრივ, მნიშვნელოვანია, თუმცა, ამავე დროს, ძალიან სავალალო. ჩვენი ქვეყნის მაგალითიდან გამომდინარე, შეიძლება დავასკვნათ, რომ რუსეთი (მეფის, საბჭოთა და პოსტსაბჭოთა) არასდროს თვლის თავს ვალდებულად დაიცვას ხელმოწერილი საერთაშორისო ხელშეკრულება და რომ ის თვითეულ ასეთ ხელშეკრულებას იყენებს, როგორც პლაცდარმს შემდეგში აგრესიის განსახორციელებლად. იაპონური მხარის მიერ ეს შეფასებები უკომენტაროდ იქნა მიღებული; თუმცა არც საწინააღმდეგო აზრი გამოუთქვამს ვინმეს.
საერთაშორისო შეხვედრის ორგანიზატორთა განცხადებით, სიმპოზიუმი წარმატებული იყო და ტოჰოკუს უნივერსიტეტთან არსებული ჩრდილო-აღმოსავლეთ აზიის შესწავლის ცენტრი კვლავაც განაგრძობს მიწვეულ კოლეგებთან თანამშრომლობას. აქ ისიც მინდა კმაყოფილებით აღვნიშნო, რომ ყველა ხარჯი, მათ შორის: თბილისიდან სენდაიმდე მგზავრობის, ერთი კვირით იაპონიში ყოფნის და ა. შ. მიმწვევი მხარის მიერ იყო ანაზღაურებული. მასპინძლებმა ენერგია და დრო არ დაიშურეს აგრეთვე, სენდაის, მახლობელი საკურორტო მაცუშიმას ყურისა და ტოკიოს დასათვალიერებლად. ვფიქრობ, კავშირები ჩვენს ქვეყნებს შორის მომავალში კიდევ უფრო მჭიდრო და ინტენსიური გახდება. ამის საფუძველს გვაძლევს თბილისში გახსნილი იაპონიის საელჩო და მისი თანამშრომლების დიდი ძალისხმევა ამ მიმართულებით.
სიმპოზიუმის მონაწილის დამადასურებელი ბარათი.
სსიპ ივ. ჯავახიშვილის ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორი თსუ ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ისტორიის მიმართულების სრული პროფესორი ვაჟა კიკნაძე